ความหมายที่แอบซ่อนอยู่ภายใต้การเชิดสิงโตในเทศกาลตรุษจีน

30 Jan 2025
Celebrate Year of the Snake 2025 with papercutting gold colored snake on the plum blossom background, the circle Chinese stamp means snake

ตุ้งแช่ ตุ้งแช่ ตุ้งแช่ ตะละลุ้งตุ้งแช่!
จังหวะกลองฉาบคุ้นหูและสิงโตตัวเล็กหน้าตาน่ารักที่เต้นไปเต้นมาด้วยกายกรรมผาดโผน คุณรู้หรือไม่ว่าความหมายเบื้องหลัง “การเชิดสิงโต” คืออะไร?

Asian Chinese family preparing before Chinese New Year.

เดือนมกราคม นอกจากจะเป็นเดือนแห่งการขึ้นปีใหม่สากลแล้ว ในวันที่ 29 มกราคมยังถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของจีน หรือ วันตรุษจีน ซึ่งมีการเฉลิมฉลองยาวนานถึง 15 วัน ในเทศกาลนี้ หลายๆ คนคงคุ้นตากับการเชิดสิงโตที่คอยมาเพิ่มสีสัน พร้อมขออั่งเปาในทุกๆ ปี

Chinese Dragon under a bright sky seen during the Chinese New Year celebrations in Liverpool’s Chinatown district in February 2022.

การแห่มังกรในเทศกาลตรุษจีนไม่ได้เป็นเพียงการแสดงศิลปะที่งดงาม แต่ยังแฝงไปด้วยความเชื่อเกี่ยวกับโชคลาภ ความเจริญรุ่งเรือง และการขับไล่สิ่งชั่วร้าย องค์ประกอบสำคัญของการแห่มังกรคือเสียงดนตรีที่มาพร้อมกับกลอง ฉาบ และบางครั้งรวมถึงปี่ชวา (Suona) ซึ่งสร้างบรรยากาศอันยิ่งใหญ่และปลุกเร้าพลังงาน

วันนี้เราจะพาไปศึกษาความสำคัญของเสียงดนตรีในขบวนแห่มังกร โดยเริ่มจาก เสียงกลองอันแสนคุ้นหู ที่มาพร้อมจังหวะหนักแน่นและสม่ำเสมอ สื่อถึงการขับเคลื่อนพลังและการรวมใจเป็นหนึ่งเดียว ตามความเชื่อจีน เสียงกลองดังเปรียบเสมือนการปลุกพลังมังกรให้เคลื่อนไหว และช่วยขับไล่วิญญาณร้าย

Close up of the beautifully decorated dragon performing its traditional Chinese New Year dragon dance in Liverpool seen in January 2023.

เสียงฉาบ ที่ตามมาติดๆ กับเสียงกลองนั้น หากมีเสียงตุ้งแล้วไม่มีเสียงแช่ก็คงจะไม่ได้ เสียงฉาบช่วยเติมเต็มจังหวะกลองและเพิ่มความดุดันให้กับการแสดง การตีฉาบที่ดังและเฉียบคมเปรียบได้กับเสียงแห่งความมั่งคั่งและการปกป้องจากสิ่งไม่ดี

เสียงปี่ชวา (Suona) มีบทบาทสำคัญในบางพื้นที่ โดยช่วยเพิ่มความลื่นไหลของจังหวะ และสื่อถึงการอวยพรให้เกิดความเป็นสิริมงคล เสียงดนตรีทั้งหมดนี้มีความหมายแฝง เช่น การขับไล่สิ่งชั่วร้าย การนำพาโชคลาภเข้าสู่ชุมชน การสร้างพลังบวก และกระตุ้นความรู้สึกดีในสังคม จังหวะดนตรีที่ประสานกันอย่างลงตัว สะท้อนถึงความสามัคคีและการทำงานร่วมกันของคนในชุมชน

สุดท้ายนี้ การแห่มังกรในแต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกันไปบ้างตามความเชื่อ เช่น ในประเทศจีน ขบวนแห่มังกรขนาดใหญ่เต็มไปด้วยเสียงดนตรีดั้งเดิมที่ทรงพลัง โดยเฉพาะเสียงกลองกระหึ่ม ส่วนในประเทศไทย ขบวนแห่มังกรที่เยาวราชจะใช้เสียงกลองและฉาบสร้างความตื่นเต้น พร้อมผสมผสานการแสดงดนตรีไทยบางส่วน ขณะที่มาเลเซียและสิงคโปร์ เน้นความอลังการของจังหวะดนตรีและการตกแต่งที่วิจิตรตระการตา

เสียงดนตรีในขบวนแห่มังกร จึงไม่ใช่แค่ส่วนประกอบของการแสดง แต่เป็นหัวใจสำคัญที่สะท้อนถึงความเชื่อและวัฒนธรรมของชาวจีน การผสมผสานเสียงกลอง ฉาบ และดนตรีอื่นๆ ทำให้ขบวนแห่เต็มไปด้วยชีวิตชีวา พร้อมเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้กับทุกคนที่เข้าร่วมเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีน

Munin Jiamkiratikanon

Marketing officer